Scena Wideo | 19. SURVIVAL

artystki i artyści: Zuza Banasińska i Agnieszka Mastalerz, Seecum Cheung, Borys Jaźnicki i Marcin Kamiński, Jeroen Jongeleen, Daniel Kotowski, Jan Kowal, Piotr Macha, Ola Zielińska i Wera Bet
kuratorka: Małgorzata Miśniakiewicz

Biegający w kółko mężczyzna uporczywie wydeptuje w ziemi okrąg, kolejny z trudem balansuje na przechylonym słupie wyznaczającym granicę wiejskich gospodarstw. Choć logika ich działań wydaje się przeciwna – jeden, rysując w miejskiej przestrzeni swoim ciałem, przejmuje ją do swoich celów; drugi próbuje jak najdłużej wytrwać na starej konstrukcji od zawsze stojącej na krańcu pola – obie prace dotyczą fundamentalnych relacji pomiędzy ciałem a przestrzenią, którą ono zajmuje.

W pracach Sceny Wideo hasło „Nigdzie stąd nie pojedziecie” nieraz zdaje się prowadzić do pytań o to, w jaki sposób miejsce wpływa na ciało, które je zamieszkuje. I jak bardzo przestrzeń pozostaje w ciele, nawet kiedy ono już ją opuści. Większość prezentowanych prac powstała niedawno, została zrealizowana podczas lockdownu, a nieraz bezpośrednio w odpowiedzi na hasło przeglądu. Poczucie utkwienia i doświadczenie izolacji zawiodły do idei i obrazów, w których w niewielkim polu spotyka się to, od czego uciekamy, z tym, za czym tęsknimy. Spojrzenie wstecz, na historię swojego miejsca i ludzi w nim żyjących, jest jednym ze sposobów odnalezienia odpowiedzi na pytanie o własne położenie. Relacje przestrzenne – takie jak choćby opuszczenie miejsca, z którego się pochodzi – łączą się nie tylko z kwestiami społecznymi i tożsamościowymi, ale także mają wymiar temporalny. Kiedy ktoś przestaje skądś być lub kiedy to skądś przestaje w kimś być? O ile odpowiedzi na te pytania można szukać między innymi w ramach przynależności klasowych, etnicznych, finansowych, narodowych czy politycznych, o tyle tak rozumiana zmiana zakłada różnicę historyczną pomiędzy tym, co było, i tym, co jest.

Zaproszeni artyści formułują te kwestie nieco inaczej, pytając o to, co by mogło być. Jakie nowe wspólnoty są możliwe i gdzie one mogą się znajdować? Jakie relacje są budowane i czy możliwe jest rozumienie samego miejsca, jak i bycia w nim, bez podziału na to, co na zewnątrz, i na to, co jest wnętrzem. Wykluczenie – ze wspólnoty, prawa, decyzji, własności czy rozmowy – zakłada usadowienie kogoś poza przestrzeniami ich dziania się. W tym sensie hasło „Nigdzie stąd nie pojedziecie” nie oznacza tylko niemożności sięgnięcia innej przestrzeni, ale także nieobecność przyszłości, która różni się od trwania. Dokonywany przez artystów splot przeszłości, teraźniejszości i przyszłości w przewrotny sposób przyjmuje przestrzenny charakter, w którym „tu i teraz” stają się przede wszystkim miejscem eksperymentu i próbą rekonfiguracji znanych mechanizmów. „Stąd” okazuje się jednak punktem wyjścia dla tworzonych przez ciała relacji.

? FORUM DIALOGU | SCENA SPOŁECZNA
? SCENA DŹWIĘKOWA
? SCENA WIDEO